Tại các vùng trọng điểm cà phê như Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, mô hình trồng cà phê truyền thống đang dần được thay thế bằng kỹ thuật trồng cà phê thả đọt. Phương pháp này không chỉ giúp cây phát triển tự nhiên, mà còn mở ra cơ hội tăng năng suất, tiết kiệm chi phí và đẩy mạnh cơ giới hóa trong canh tác.
Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu toàn diện về phương pháp trồng cà phê thả đọt: từ khái niệm, lợi – hại, cách triển khai đến cách chăm sóc, hạn chế sai lầm và ứng dụng công nghệ mới trong quản lý vườn cà phê.
Thế nào là kỹ thuật thả đọt trong trồng cà phê?
Thả đọt là kỹ thuật để cây cà phê phát triển theo chiều cao tự nhiên, không cắt ngọn như truyền thống. Người trồng sẽ nuôi các chồi khỏe mọc ra từ thân chính để tạo thành nhiều thân trên một gốc. Mô hình này giúp tán cây phát triển rộng, tăng khả năng quang hợp, giữ ẩm và giảm chi phí cắt tỉa ban đầu.
Theo Viện KHKT nông lâm nghiệp Tây Nguyên, thả đọt giúp cây cà phê phát triển ổn định, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và thích ứng hiệu quả với điều kiện đất đỏ bazan ở khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ.
Kỹ thuật này phù hợp nhất với các giống Robusta như TR4, TRS1 hoặc các giống Arabica lai, giúp bà con vừa nâng cao năng suất, vừa giảm công lao động.
Điểm mạnh và hạn chế của kỹ thuật thả đọt
Ưu điểm:
- Cây phát triển nhiều thân, tán rộng, giúp giữ ẩm đất và giảm cỏ dại
- Tăng năng suất 20–40% nhờ khả năng nuôi trái tốt trên các thân khỏe
- Không cần tạo hình phức tạp, tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu
- Hỗ trợ tốt cho ứng dụng máy móc như máy bay phun thuốc, tưới tự động
- Phù hợp với điều kiện nắng nóng, khô hạn dài ngày ở Tây Nguyên
Nhược điểm:
- Cần quản lý tán cây kỹ hơn để tránh rối thân, cản sáng và cạnh tranh dinh dưỡng
- Giai đoạn đầu cần chăm sóc cẩn thận để định hình cây
- Không phải giống cà phê nào cũng phù hợp, cần chọn giống có sức sinh trưởng mạnh
Hướng dẫn trồng cà phê theo kỹ thuật thả đọt
CDV đã đúc kết quy trình thực tế để giúp bà con trồng cà phê thả đọt thành công:
1. Chọn giống
Ưu tiên giống Robusta TRS1, TR4 hoặc giống lai có khả năng mọc chồi khỏe, kháng bệnh tốt.
2. Làm đất
Đảm bảo đất tơi xốp, thoát nước tốt. Bón lót phân chuồng hoai và vôi để cải thiện pH và tăng sinh trưởng bộ rễ.
3. Trồng cây
Đào hố 50 x 50 x 50 cm, trồng vào đầu mùa mưa. Không lấp đất quá sâu lên cổ rễ.
4. Không bấm ngọn
Khác với kỹ thuật cũ, cây được để phát triển tự nhiên. Khi đạt chiều cao 1,5–2 m, các đọt phụ sẽ tự mọc.
5. Chọn chồi khỏe
Giữ lại 2–4 chồi khỏe, phân bố đều quanh thân chính. Loại bỏ chồi yếu để tránh che lấp ánh sáng.
6. Cố định và chăm sóc
Dùng dây buộc hoặc cọc để cố định cây. Theo dõi sát sao trong 6 tháng đầu để định tán hợp lý.
Khoảng cách trồng lý tưởng cho cà phê thả đọt
Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của mô hình thả đọt chính là khoảng cách giữa các cây. Bà con nên bố trí mật độ trồng từ 2,5 đến 3 mét để mỗi cây có đủ không gian phát triển tán, hạn chế cạnh tranh ánh sáng và dinh dưỡng.
Khoảng cách hợp lý không chỉ giúp cây sinh trưởng cân đối mà còn tạo thuận lợi cho việc cơ giới hóa như phun thuốc bằng drone, tưới tiêu tự động hay thu hoạch bằng máy. Ngược lại, nếu trồng quá dày, cây sẽ dễ rối tán, phát sinh sâu bệnh và khó chăm sóc. Trồng quá thưa thì lại lãng phí diện tích và làm cây dễ đổ ngã khi gió lớn.
Những điều cần nhớ khi trồng cà phê thả đọt
- Thời điểm trồng: Nên trồng vào đầu mùa mưa (tháng 5 – 6) để cây bén rễ nhanh
- Mật độ hợp lý: Tùy địa hình, bố trí khoảng cách từ 3 x 3 m đến 3 x 2,5 m
- Che bóng: Có thể trồng xen cây họ đậu hoặc dùng lưới che nắng cho cây non
- Kiểm soát sâu bệnh: Luân canh cây trồng, xử lý đất trước khi trồng và tích hợp giải pháp sinh học
- Tỉa chồi định kỳ: Không để quá nhiều chồi mọc tự do gây rối cây và kiệt sức
Bí quyết chăm sóc cây cà phê thả đọt đạt năng suất cao
Tưới nước
Duy trì tưới định kỳ 10–15 ngày/lần trong mùa khô. Ưu tiên tưới nhỏ giọt hoặc phun mưa để tiết kiệm nước và bảo vệ đất.
Bón phân
Bón phân hợp lý theo từng giai đoạn:
- Sau trồng: Phân lân + phân hữu cơ vi sinh
- 4–6 tháng: NPK 16-16-8 + phân chuồng
- Trước ra hoa: NPK 20-20-15 + Bo, Mg
- Giai đoạn nuôi trái: NPK 15-5-20 + Ca, K
Nên kết hợp phun phân bón lá bằng máy bay DJI Agras T50 để tăng hiệu quả hấp thu.
Tỉa cành
Tỉa định hình 2–4 lần/năm. Giữ lại thân khỏe, loại bỏ cành tăm, sâu bệnh, chồi nhỏ.
Kiểm soát cỏ và dịch hại
Phủ rơm hoặc thảm thực vật gốc để giữ ẩm và diệt cỏ. Phun thuốc định kỳ bằng drone để tiết kiệm công và đảm bảo an toàn.
5 sai lầm phổ biến khiến người trồng dễ nản
- Nuôi quá nhiều thân phụ, cây bị kiệt sức
- Bón phân sai thời điểm hoặc không đúng liều lượng
- Không cắt tỉa định kỳ làm vườn rối và khó quản lý
- Trồng quá dày khiến ánh sáng không đủ, cây dễ nhiễm bệnh
- Không ứng dụng công nghệ dẫn đến tăng chi phí chăm sóc
CDV đồng hành cùng người trồng cà phê hiện đại
Với hệ sinh thái máy bay nông nghiệp DJI cho cà phê và đội ngũ kỹ thuật thực chiến, CDV giúp bà con dễ dàng áp dụng kỹ thuật thả đọt kết hợp cơ giới hóa chăm sóc – bón phân – phòng trừ sâu bệnh chính xác và tiết kiệm hơn.
Hy vọng bài viết trên sẽ hữu ích với quý bà con, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào xin vui lòng liên hệ hotline: 05 6655 8899 để được tư vấn và giải đáp thắc mắc.
