Các loại cây ăn quả có múi như cam, chanh, bưởi, quýt… là những loại cây phổ biến trong vùng Á nhiệt đới và phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của nước ta. Chúng có năng suất cao và giá trị kinh tế lớn, do đó được trồng rộng rãi. Tuy nhiên, nhược điểm của các loại cây này là chúng thường bị tấn công bởi nhiều loại sâu và bệnh hại, gây thiệt hại không nhỏ cho bà con nông dân.
Để có thể phát hiện và xử lý kịp thời các loại sâu bệnh trên cây có múi, hãy cùng mình đọc thêm bài viết dưới đây.
Các loại sâu bệnh hại trên cây có múi
Rệp sáp (Scale insects)
Đặc điểm nhận biết: Rệp sáp là loại sâu bệnh trên cây có múi, thường có thân bẹt và bề mặt được bao phủ bởi một lớp vảy sáp. Chúng có thể có hình dạng và màu sắc khác nhau tùy thuộc vào loài. Rệp sáp thường xuất hiện dưới dạng cá thể đơn lẻ hoặc tạo thành các cụm trên thân cây và cành lá.
Nguyên nhân chính: Rệp sáp hút chất lượng từ cây trồng, gây mất nước và chất dinh dưỡng. Chúng có thể làm suy yếu và gây chết cây trồng. Ngoài ra, rệp sáp có thể truyền các bệnh và tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của nấm mật.
Bọ trĩ (Bù lạch) (Leafrollers)
Đặc điểm nhận biết: Bọ trĩ là sâu nhỏ có màu xám hoặc nâu. Chúng thường cuốn lá lại bằng sợi tơ hoặc biến dạng lá thành ống để bảo vệ mình.
Nguyên nhân chính: Bọ trĩ ăn lá cây và cuốn lá lại thành ống, tạo thành tổ bảo vệ. Hành vi ăn lá của chúng có thể gây suy yếu, mất lá và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng. Bọ trĩ cũng có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác.
Nhện (Spider mites)
Đặc điểm nhận biết: Nhện là sâu nhỏ có kích thước từ 0,5 đến 1 mm. Chúng có khả năng tạo ra sợi mạng nhện trên lá cây. Lá bị nhiễm nhện thường có vết loang màu trắng hoặc vàng.
Nguyên nhân chính: Nhện hút chất lượng từ lá cây, gây mất nước và chất dinh dưỡng. Số lượng nhện tăng lên có thể làm biến dạng lá, khiến lá khô và rụng. Nhện cũng có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác.
Rầy chổng cánh (Leafhoppers)
Đặc điểm nhận biết: Rầy chổng cánh là sâu nhỏ, thường từ 3 đến 12 mm. Chúng có thân mảnh mai và có khả năng nhả màu. Màu sắc của rầy chổng cánh có thể là xanh, nâu, vàng hoặc đen.
Nguyên nhân chính: Rầy chổng cánh hút chất lượng từ lá cây và có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác. Hành vi ăn của chúng có thể gây ra tổn thương vật lý trên lá cây, bao gồm biến dạng lá hoặc tạo ra các vết đốm vàng hoặc nâu.
Bọ xít xanh (Green aphids)
Đặc điểm nhận biết: Bọ xít xanh là sâu bệnh trên cây có múi nhỏ, kích thước từ 1 đến 3 mm. Chúng có màu xanh và thường xuất hiện trên lá, cành và hoa của cây.
Nguyên nhân chính: Bọ xít xanh hút chất lượng từ cây, gây mất nước và chất dinh dưỡng. Khi số lượng bọ xít xanh tăng lên, lá cây có thể bị biến dạng, chảy nước và rụng. Bọ xít xanh cũng có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác.
Sâu đục trái (Fruit borers)
Đặc điểm nhận biết: Sâu đục trái là loại sâu ăn phần trái của cây, gây hại đến quả cây. Chúng thường xâm nhập vào trái cây thông qua các lỗ hoặc nứt trên bề mặt và ăn từ bên trong. Vết xâm nhập của sâu đục trái có thể được nhận ra bằng các lỗ xước hoặc vết thối trên quả cây.
Nguyên nhân chính: Sâu đục trái ăn thịt trái cây, gây hủy hoại và làm giảm chất lượng của quả. Chúng có thể làm quả bị mục nát, chảy nước và dễ bị nhiễm bệnh do lỗ xước tạo ra. Một số loại sâu đục trái cũng có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác.
Ngài chích trái (Stink bugs)
Đặc điểm nhận biết: Ngài chích trái có hình dạng bẹt, thường có màu nâu hoặc xám. Chúng có kích thước từ 1 đến 2 cm và có một số loài có màu sắc đặc biệt như xanh lá cây hoặc đỏ.
Nguyên nhân chính: Ngài chích trái tấn công quả cây bằng cách chích hút nước mật từ quả. Hành vi ăn của chúng có thể gây ra sự suy yếu, biến dạng và hỏng quả. Hơn nữa, ngài chích trái cũng có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác.
Sâu vẽ bùa (Cabbage looper)
Đặc điểm nhận biết: Sâu vẽ bùa có thân dài, màu xanh lá cây hoặc xám. Chúng di chuyển bằng cách cong lưng lên và xuống, giống như vẽ bùa trên lá.
Nguyên nhân chính: Sâu vẽ bùa ăn lá cây, gây ra những vết thối, hủy hoại và làm mất lá cây. Chúng có thể làm suy yếu và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng.
Sâu rầy (Leafhoppers)
Đặc điểm nhận biết: Sâu rầy là loại sâu nhỏ, thường có thân hình nhỏ gọn và cánh màng. Chúng có khả năng nhả màu khi bay.
Nguyên nhân chính: Sâu rầy hút chất lượng từ lá cây và có thể truyền các bệnh từ cây này sang cây khác. Hành vi ăn của chúng có thể gây ra tổn thương vật lý trên lá cây, bao gồm biến dạng lá hoặc tạo ra các vết đốm vàng hoặc nâu.
Những loại bệnh hại thường gặp trên cây có múi
Ghẻ nhám (Scab)
Triệu chứng: Bệnh ghẻ nhám gây ra các vết ghẻ màu nâu, đen hoặc xám trên lá, cành và quả của cây. Các vết ghẻ thường có hình dạng không đều và có thể có bề mặt lồi hoặc nổi. Trên lá, ghẻ nhám thường xuất hiện dưới dạng các vết nhỏ màu xám hoặc xanh, sau đó phát triển thành vết ghẻ lớn. Trên quả, ghẻ nhám thường xuất hiện dưới dạng các vết ghẻ màu nâu, đen hoặc xám, và có thể làm mất giá trị thương phẩm của quả.
Vàng lá gân xanh (Greening)
Triệu chứng: Bệnh vàng lá gân xanh gây ra lá màu vàng, mảnh mai và gân lá còn xanh. Lá bị ảnh hưởng thường nhỏ, biến dạng và có thể rụng sớm. Cây bị suy yếu và không phát triển tốt. Ngoài lá, cây mắc bệnh vàng lá gân xanh cũng thường cho ra quả nhỏ, không đều và có vị đắng.
Vàng lá thối rễ (Root rot)
Triệu chứng: Bệnh vàng lá thối rễ gây tổn thương và mục rễ của cây. Rễ bị ảnh hưởng thường có màu vàng hoặc nâu, mục và mềm. Cây bị suy yếu, lá và cành khô rụng và có thể chết từ cành gốc. Quả cũng có thể không phát triển đầy đủ hoặc có hình dạng không đều.
Thối gốc chảy mủ (Phytophthora crown and root rot)
Triệu chứng: Bệnh thối gốc chảy mủ gây tổn thương và mục rễ, thân gốc của cây. Cây bị suy yếu, lá và cành khô rụng, và có thể chết. Các triệu chứng bao gồm lá và quả nhỏ, thân cây mềm và có mùi hôi, và có thể thấy nấm mục nát trên rễ và thân gốc.
Bệnh đốm nâu (Brown spot)
Triệu chứng: Bệnh đốm nâu gây ra các vết đốm màu nâu trên lá cây. Các vết đốm thường có kích thước và hình dạng khác nhau và có thể lan rộng trên toàn bộ lá. Ban đầu, các vết đốm có màu nâu nhạt, sau đó chuyển sang màu nâu đậm.
Lá bị ảnh hưởng thường mất sức sống và có thể rụng sớm. Bệnh đốm nâu có thể làm giảm năng suất cây và làm suy yếu chất lượng quả.
Bệnh đốm mỡ (Greasy spot)
Triệu chứng: Bệnh đốm mỡ gây ra các vết đốm màu nâu, dầu trên lá cây. Các vết đốm thường có hình dạng không đều và có màu vàng hoặc nâu. Ban đầu, vết đốm có thể nhỏ và không rõ ràng, sau đó phát triển thành các vết đốm lớn và có vẻ nhờn. Lá bị ảnh hưởng thường mất sức sống và có thể rụng sớm. Bệnh đốm mỡ có thể làm giảm năng suất cây và ảnh hưởng đến chất lượng quả.
Bệnh thán thư (Citrus canker)
Triệu chứng: Bệnh thán thư gây ra các vết loét nổi trên lá, cành và trái cây. Các vết loét thường có kích thước nhỏ và có màu xám hoặc trắng. Ban đầu, các vết loét có thể mềm và có màu sáng, sau đó chuyển sang màu nâu đậm và có vẻ sưng tấy. Các vết loét có thể có chất tiết dày và bám chặt trên bề mặt. Lá và quả bị ảnh hưởng thường mất sức sống và có thể rụng sớm. Bệnh thán thư làm suy yếu cây và ảnh hưởng đến năng suất quả.
Các cách phòng trừ sâu bệnh trên cây có múi hiệu quả
Để phòng trừ sâu bệnh trên cây có múi một cách hiệu quả, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Sử dụng cây giống chất lượng: Chọn cây giống khỏe mạnh, chống chịu được bệnh tốt. Điều này giúp giảm khả năng cây bị tấn công và lây nhiễm bệnh.
- Vệ sinh vườn cây: Loại bỏ các cành, lá, và quả mục, bị nhiễm bệnh hoặc đã rụng xuống để ngăn chặn sự phát triển và lây lan của sâu bệnh trên cây có múi.
- Kiểm tra thường xuyên: Theo dõi sự phát triển của cây và kiểm tra các triệu chứng của bệnh. Phát hiện sớm sâu bệnh trên cây có múi và áp dụng biện pháp kiểm soát ngay lập tức.
- Xử lý sâu bệnh bằng phương pháp vật lý: Loại bỏ tay các sâu bệnh, như bằng cách thu thập và tiêu diệt chúng thủ công hoặc bằng cách sử dụng vật liệu chắn như lưới che, băng keo dính để ngăn chặn sự truyền bệnh từ sâu bệnh.
- Sử dụng biện pháp sinh học: Sử dụng các loại vi khuẩn, nấm, hoặc côn trùng có tác dụng kiểm soát sâu bệnh. Ví dụ như sử dụng vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) để tiêu diệt sâu đục trái.
- Sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ: Nếu cần thiết, sử dụng các loại thuốc trừ sâu hữu cơ có nguồn gốc tự nhiên để kiểm soát sâu bệnh trên cây có múi. Lưu ý tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều lượng để đảm bảo an toàn cho cây trồng và môi trường.
- Duy trì môi trường lành mạnh cho cây: Cung cấp đủ ánh sáng, nước và dinh dưỡng cho cây trồng để tăng cường sức đề kháng tự nhiên chống lại sâu bệnh trên cây có múi. Đảm bảo hệ thống dẫn nước tốt và tránh tình trạng quá tưới nước.
- Luân canh cây trồng: Đặt một kế hoạch luân canh hợp lý để tránh sự tích tụ và lây lan của sâu bệnh. Không trồng lại cùng loại cây liên tiếp trong cùng một vị trí để giảm nguy cơ bệnh.
- Hợp tác với chuyên gia nông nghiệp: Khi gặp phải sâu bệnh trên cây có múi phức tạp hoặc khó kiểm soát, hãy tìm sự tư vấn và hỗ trợ từ chuyên gia nông nghiệp hoặc nhà vườn địa phương để tìm các biện pháp phòng trừ sâu bệnh trên cây có múi hiệu quả.
Biện pháp nâng cao hiệu quả phòng trừ sâu bệnh trên cây có múi
Đối với việc phòng trừ các loại sâu bệnh trên cây có múi, như cây mít, cây cam, cây chanh, cây bưởi, công tác phun xịt thuốc cũng rất quan trọng. Hiện nay, để tối ưu hóa thời gian và sức lao động, nhiều nhà nông lựa chọn trang bị máy bay phun thuốc trừ sâu để thực hiện công việc này.
Máy bay phun thuốc giúp phun thuốc đồng đều trên diện tích lớn trong thời gian ngắn. Với khả năng phun 1 hecta trong 10 phút, giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực so với phun xịt thủ công, mà hiệu quả phòng trừ cũng được cải thiện.
Ngoài việc tiết kiệm thời gian và nhân lực, máy bay phun thuốc còn mang lại những lợi ích khác như bảo vệ sức khỏe người dùng, vận hành đơn giản, tiết kiệm nước và nguyên liệu. Đặc biệt, việc phun thuốc đồng đều trên cả diện tích cây trồng giúp đảm bảo hiệu quả trong việc phòng trừ sâu bệnh trên cây có múi và bảo vệ cây trồng khỏi tổn thương.
Tuy nhiên, khi sử dụng máy bay phun thuốc, cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng và liều lượng để đảm bảo an toàn cho cây trồng, người sử dụng và môi trường. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc có nhu cầu mua máy bay nông nghiệp, hãy liên hệ với CDV để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết nhất.
