Mặc dù việc trồng khoai lang có thể dễ dàng, nhưng cũng dễ gặp phải một số vấn đề về sâu bệnh, gây giảm năng suất và làm củ không đạt chất lượng sử dụng. Vì vậy, để đảm bảo thành công và mang lại giá trị kinh tế cao cho việc trồng khoai lang, chúng ta nên tham khảo thông tin về các loại sâu bệnh hại khoai lang được trình bày dưới đây, từ đó áp dụng biện pháp phòng tránh hiệu quả.
Một số loại sâu bệnh hại khoai lang phổ biến
Bọ hà hại khoai lang
Bọ hà (Cylas formicarius) là nỗi ám ảnh của nhiều bà con trồng khoai lang. Loại côn trùng này có kích thước nhỏ, màu xanh đen, dài khoảng 5-6mm. Sâu non đục vào củ, tạo đường hầm, khiến củ bị đắng và mất giá trị. Triệu chứng bao gồm các lỗ nhỏ trên củ và lá cây héo nhẹ.
Cách phòng trừ:
- Sử dụng củ giống sạch bệnh, ngâm củ giống trong dung dịch Score 250ND (10ml/10 lít nước) trước khi trồng.
- Luân canh với cây lúa hoặc ngô ít nhất 2 năm để cắt đứt vòng đời bọ hà.
- Phun thuốc Fentox 25EC hoặc Cazino 50ND vào giai đoạn cây bắt đầu ra củ, lặp lại sau 10-15 ngày.
- Dọn sạch tàn dư thực vật sau thu hoạch để hạn chế nơi trú ẩn của bọ hà.
Lưu ý: Bọ hà không tạo chất độc hại cho con người, nhưng củ bị tấn công dễ nhiễm nấm, ảnh hưởng chất lượng.
Sâu khoang
Sâu khoang (Spodoptera litura) tấn công lá khoai lang, làm giảm khả năng quang hợp. Loại sâu này có màu xanh hoặc nâu, hoạt động mạnh vào ban đêm, để lại các vết thủng lớn trên lá. Nếu không kiểm soát, cây có thể mất toàn bộ lá, dẫn đến còi cọc.
Cách phòng trừ:
- Kiểm tra ruộng thường xuyên vào sáng sớm để phát hiện sâu non.
- Sử dụng thuốc Cagent 800WG hoặc Cahero 585EC, phun đều lên lá vào chiều mát.
- Trồng xen cây họ đậu để thu hút thiên địch của sâu khoang như ong ký sinh.
- Bón phân cân đối, ưu tiên phân hữu cơ vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây.
Sâu đục dây (Conotrachelus nenuphar)
Sâu đục dây (Conotrachelus nenuphar) là loại côn trùng có thân hẹp, dài khoảng 8-12mm, màu đen, với chiếc vòi dài đặc trưng dùng để cắn và làm tổ trong củ khoai lang. Ấu trùng màu trắng, dài 10-15mm, là giai đoạn gây hại chính khi đục vào củ, tạo các lỗ nhỏ trên bề mặt. Những lỗ này thường chứa phân hoặc tàn dư của sâu, khiến củ bị hỏng, mất giá trị thương phẩm.
Triệu chứng:
- Củ khoai lang có các lỗ đục nhỏ, bên trong có đường hầm ngoằn ngoèo.
- Rễ và thân cây bị tổn thương, cây yếu, dễ héo.
- Khi nhiễm nặng, cây suy nhược, năng suất giảm mạnh.
Cách phòng trừ:
- Chọn giống sạch: Sử dụng củ giống không nhiễm sâu, ngâm trong dung dịch thuốc Score 250ND (10ml/10 lít nước) trước khi trồng.
- Luân canh cây trồng: Trồng xen với lúa hoặc ngô trong 2-3 năm để cắt đứt vòng đời của sâu.
- Phun thuốc trừ sâu: Sử dụng Fentox 25EC hoặc Cazino 50ND vào giai đoạn cây ra củ, phun lại sau 10-14 ngày.
- Dọn tàn dư: Thu gom và tiêu hủy tàn dư thực vật sau thu hoạch để loại bỏ nơi trú ẩn của sâu.
Sâu sa (sâu sừng)
Sâu sa (Agrius convolvuli), còn gọi là sâu sa giun hoặc sâu sa bướm, thuộc họ Sphingidae. Loại sâu này có thân lớn, dài 7-10cm, hình dạng hơi cầu, màu xám hoặc nâu với các sọc nâu sẫm hoặc đen. Khi trưởng thành, sâu sa hóa thành bướm với sải cánh 10-13cm, màu nâu hoặc xám. Sâu sa chủ yếu ăn lá, nhưng ấu trùng có thể gây hại rễ nếu trứng được đẻ gần đó.
Triệu chứng:
- Lá khoai lang bị gặm, rách, xuất hiện các vết ăn lớn.
- Cây mất khả năng quang hợp, còi cọc nếu lá bị phá hoại nặng.
- Rễ có thể bị tổn thương nếu ấu trùng ăn rễ gần gốc cây.
Cách phòng trừ:
- Kiểm tra định kỳ: Quan sát lá vào sáng sớm để phát hiện sâu non và trứng.
- Phun thuốc bảo vệ thực vật: Sử dụng Cagent 800WG hoặc Cahero 585EC, phun đều lên lá vào chiều mát.
- Thu hút thiên địch: Trồng xen cây họ đậu để thu hút ong ký sinh, thiên địch tự nhiên của sâu sa.
- Bón phân cân đối: Sử dụng phân hữu cơ vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây, giảm nguy cơ sâu tấn công.
Những loại bệnh gây hại cho cây khoai lang
Bệnh héo vàng (Yellowing Disease)
Bệnh héo vàng (nấm Fusarium oxysporum) khiến cây héo rũ, lá vàng, mạch dẫn trong thân chuyển nâu. Bệnh phát triển mạnh trong đất ngập úng hoặc nhiệt độ cao, có thể gây mất trắng cả ruộng.
Cách phòng trừ:
- Thoát nước tốt, tránh để ruộng ngập úng.
- Xử lý đất bằng thuốc Validacin 5SL trước khi trồng.
- Phun thuốc Cantop M 72WP khi cây có dấu hiệu héo.
- Luân canh với cây họ hòa thảo để giảm mật độ nấm trong đất.
Bệnh sẹo đen
Bệnh sẹo đen (do nấm Ceratostomella fimbriata) tạo các vết lõm màu xám đen trên củ, kèm mùi hôi khó chịu. Củ bị bệnh thường nhỏ, không thể bán hoặc chế biến. Bệnh lây lan qua đất hoặc củ giống nhiễm nấm.
Cách phòng trừ:
- Chọn củ giống khỏe mạnh, không có vết bệnh.
- Xử lý đất trước khi trồng bằng vôi bột (500kg/ha) để diệt nấm.
- Phun thuốc Score 250ND hoặc Ridomil Gold vào giai đoạn cây ra củ.
- Thu hoạch đúng thời điểm, tránh để củ trong đất quá lâu.
Virus chân chim
Virus chân chim (Potyvirus) gây ra các triệu chứng như lá khảm vàng, co hẹp, và củ có vết nứt dạng chân chim. Cây nhiễm virus thường giảm 30-40% năng suất. Virus lây lan qua rệp hoặc củ giống nhiễm bệnh.
Cách phòng trừ:
- Sử dụng củ giống sạch, được kiểm định.
- Phun thuốc phòng trừ rệp như Actara 25WG vào giai đoạn cây phát triển mạnh.
- Nhổ bỏ và tiêu hủy cây bệnh để tránh lây lan.
- Kiểm tra ruộng định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu virus.
Chết thối (Rot)
Chết thối là một loại bệnh thường được gây ra bởi nhiều loại nấm khác nhau. Đây là một bệnh nhiễm trùng và tạo ra các triệu chứng phân huỷ và thối ở các bộ phận cây như:
Thối rễ: Một trong những triệu chứng chính ở cây khoai lang là sự phân huỷ và thối của rễ. Rễ bị ảnh hưởng sẽ có màu nâu hoặc đen và có thể trở nên mềm mại hoặc dễ vỡ. Sự thối rễ làm suy yếu hệ thống rễ của cây, làm giảm khả năng hấp thụ nước và chất dinh dưỡng.
Thối củ: Các củ bị nhiễm bệnh có thể phát triển các vết thối màu nâu hoặc đen trên bề mặt. Các vết thối có thể mục nát và có mùi hôi. Bên trong củ, mục nát và phân huỷ có thể xảy ra
Thối thân và lá: Bệnh chết thối cũng có thể lan rộng lên thân và lá của cây khoai lang. Thân cây và lá có thể xuất hiện các vết thối màu nâu hoặc đen, làm giảm khả năng quang hợp và suy yếu cây.
Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại khoai lang hiệu quả
Để kiểm soát sâu bệnh, bà con cần kết hợp nhiều biện pháp từ truyền thống đến hiện đại. Dưới đây là các bước thực hiện chi tiết:
Biện pháp canh tác
- Chọn giống sạch bệnh: Sử dụng củ giống từ các cơ sở uy tín, xử lý bằng thuốc bảo vệ thực vật như Score 250ND trước khi trồng.
- Luân canh cây trồng: Trồng xen kẽ với cây hòa thảo (lúa, ngô) ít nhất 2 năm để cắt đứt vòng đời của sâu bệnh.
- Vun luống cao: Giảm độ ẩm, hạn chế bọ hà và sâu đục dây phát triển.
- Bón phân cân đối: Sử dụng phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh để tăng độ tơi xốp cho đất, đồng thời bổ sung calcium nitrate 2 lần/vụ để tăng sức đề kháng cho cây.
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Sử dụng thuốc trừ sâu đúng cách là yếu tố quan trọng để kiểm soát sâu bệnh. Một số loại thuốc hiệu quả bao gồm:
- Fentox 25EC, Cazino 50ND: Phòng trừ bọ hà và sâu đục dây.
- Cantop M 72WP: Diệt nấm gây bệnh héo vàng.
- Cagent 800WG, Cahero 585EC: Kiểm soát sâu khoang và sâu ăn lá.
Lưu ý: Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát, tuân thủ liều lượng ghi trên bao bì để tránh ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe.
Công nghệ hiện đại: Máy bay phun thuốc
Để tối ưu hiệu quả phòng trừ sâu bệnh, bà con có thể cân nhắc sử dụng máy bay phun thuốc nông nghiệp. Công nghệ này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo thuốc được phân bố đều, thấm sâu vào cây trồng.
CDV tự hào mang đến giải pháp máy bay phun thuốc DJI Agras T50, giúp bà con xử lý sâu bệnh trên diện rộng chỉ trong vài giờ. Với khả năng phun chính xác, máy bay giảm thiểu lãng phí thuốc và bảo vệ môi trường.
Đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá công nghệ tiên tiến giúp bảo vệ vụ mùa khoai lang! Liên hệ ngay hotline 05 6655 8899 để được tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình.
