Sầu riêng là một loại quả có danh tiếng về hương vị tuyệt vời và giá trị cao trên thị trường cả trong và ngoài nước. Tuy nhiên, trồng và chăm sóc cây sầu riêng không phải là chuyện đơn giản. Đây là một loại cây rất nhạy cảm với môi trường và gặp nhiều vấn đề về sâu bệnh.
Để xử lý hiệu quả các vấn đề này, trước hết chúng ta cần nhận biết đúng loại sâu bệnh hại sầu riêng rồi mới đưa ra các giải pháp xử lý một cách triệt để.
Các loại sâu bệnh hại sầu riêng
Sâu đục trái sầu riêng (Dacus dorsalis)
Đặc điểm: Sâu đục trái sầu riêng có kích thước nhỏ, khoảng 5-7 mm. Chúng có màu trắng đục và thân dẹp. Con cái có hình dạng hình tròn và có cánh, trong khi con đực không có cánh.
Nguyên nhân gây hại: Sâu đục trái sầu riêng làm mất giá trị thương phẩm của quả sầu riêng chín. Chúng gặm một hố ở phần thân dưới của quả và sau đó sinh ra như những con trưởng thành. Quả sầu riêng bị nứt và mục nát, dẫn đến hỏng hóc và mất năng suất.
Sâu cuốn lá sầu riêng (Nephantis serinopa)
Đặc điểm: Sâu cuốn lá sầu riêng có kích thước nhỏ, khoảng 8-10 mm. Thân sâu màu trắng và đầu có màu nâu. Khi trưởng thành, chúng có hình dạng con ốc và màu nâu.
Nguyên nhân gây hại: Sâu cuốn lá ăn lá non và lá già của cây sầu riêng, gây ra tình trạng lá cuốn và khô chết. Chúng cuốn lá bằng cách tạo ra sợi tơ và ẩn mình bên trong. Sâu cuốn lá gây giảm diện tích lá quang hợp, làm suy yếu cây và ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và sinh trưởng của cây sầu riêng.
Sâu đục thân
Đặc điểm: Sâu đục thân có kích thước trung bình từ 2-3 cm. Thân sâu màu trắng hoặc hơi đục, và có vết xám ở phần đầu.
Nguyên nhân gây hại: Sâu đục thân xâm nhập vào thân cây sầu riêng và ăn mô mềm bên trong, làm suy yếu cây và gây ra tình trạng đục thân và chết cây. Sâu đục thân làm hỏng hệ thống mạch cây, làm giảm khả năng hấp thụ và vận chuyển chất dinh dưỡng, gây ra suy nhược và chết của cây sầu riêng.
Sâu ăn bông
Đặc điểm: Sâu ăn bông có kích thước nhỏ, khoảng 3-4 mm. Thân sâu màu trắng và hình dáng trụ. Chúng có khả năng nhảy cao và di chuyển nhanh trên cây.
Nguyên nhân gây hại: Sâu ăn bông ăn lá non, bông hoa và quả sầu riêng. Chúng gây ra những vết ăn trên lá và quả, gây suy yếu cây và làm giảm sản lượng. Ngoài ra, sâu ăn bông còn tiết ra một chất dẻo dính gây bẩn và ảnh hưởng đến chất lượng thương phẩm của quả sầu riêng.
Rệp sáp (Pseudococcidae)
Đặc điểm: Rệp sáp có kích thước nhỏ, thường nhỏ hơn 5 mm. Chúng có hình dạng hình tròn hoặc bầu dục, thân mềm và màu sáp.
Nguyên nhân gây hại: Rệp sáp là loài côn trùng hút nước và chất dinh dưỡng từ cây sầu riêng. Chúng tạo ra lớp sáp dày bảo vệ cho cơ thể và ẩn mình trong đó. Số lượng lớn rệp sáp có thể làm suy yếu cây, gây ra suy nhược, mất năng suất và thậm chí gây chết cây nếu không được kiểm soát.
Rầy Phấn (Allocaridara Malayensis Crawford)
Đặc điểm: Rầy Phấn có kích thước nhỏ, thường dưới 2 mm. Chúng có hình dạng hình tròn và thường có màu trắng hoặc màu xám nhạt.
Nguyên nhân gây hại: Rầy Phấn tấn công lá của cây sầu riêng bằng cách hút chất lượng cao như nước mật và chất dinh dưỡng từ lá cây. Chúng gây ra tình trạng vết mờ mờ trên lá, giảm khả năng quang hợp của cây, làm giảm sự sinh trưởng và suy nhược cây sầu riêng.
Bọ Trĩ (Scirtothrips Dorsalis)
Đặc điểm: Bọ Trĩ có kích thước nhỏ, khoảng 1-2 mm. Chúng có thân dẹp và dài, màu nâu đen.
Nguyên nhân gây hại: Bọ Trĩ tấn công các bộ phận nhạy cảm của cây sầu riêng, bao gồm lá non, hoa và quả. Chúng hút chất dinh dưỡng từ lá, gây mất màu lá, biến dạng lá và quả, và gây suy nhược cây sầu riêng. Bọ Trĩ cũng có khả năng chuyển bệnh vi rút từ cây này sang cây khác.
Nhện Đỏ (Eutetranychus Sp.)
Đặc điểm: Nhện Đỏ là một loài côn trùng có kích thước nhỏ, khoảng 0,5 mm. Chúng có màu đỏ hoặc cam.
Nguyên nhân gây hại: Nhện Đỏ tấn công lá cây sầu riêng bằng cách hút chất lượng cao như nước mật và chất dinh dưỡng từ lá. Chúng gây ra tình trạng lá bị mất màu, chết và rụng, làm suy nhược cây và làm giảm khả năng quang hợp. Nhện Đỏ cũng tạo ra mạng nhện trên lá, gây khó chịu và gây ảnh hưởng đến ngoại hình và giá trị thương phẩm của quả sầu riêng.
Những loại bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng
Bệnh sương mai (Anthracnose)
Bệnh sương mai gây ra các vết đen, nâu hoặc đỏ trên lá, quả và cành của cây sầu riêng. Ban đầu, các vết có thể xuất hiện dưới dạng những đốm nhỏ, sau đó mở rộng và chuyển thành các vết lớn hơn.
Các vết bị nhiễm bệnh có thể lan rộng và gây chết các phần cây bị ảnh hưởng. Bệnh sương mai phát triển trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ mát. Nấm Colletotrichum là nguyên nhân chính gây ra bệnh này.
Bệnh cháy lá (Leaf spot)
Bệnh cháy lá gây ra các vết nhỏ màu nâu, đen hoặc vàng trên lá cây sầu riêng. Những vết này ban đầu có kích thước nhỏ và dường như không gây ảnh hưởng lớn, nhưng sau đó chúng mở rộng và có thể gây chết các phần lá.
Bệnh cháy lá xảy ra trong điều kiện ẩm ướt và thời tiết nhiệt đới. Các loại nấm như Pestalotiopsis và Phomopsis thường gây ra bệnh cháy lá trên sầu riêng.
Bệnh đốm trắng (White spot)
Bệnh đốm trắng gây ra sự xuất hiện của các đốm trắng hoặc vết nhạt trên lá cây sầu riêng. Những vết này có thể mở rộng và làm cho lá khô và rụng.
Bệnh đốm trắng thường được gây ra bởi nấm, ví dụ như Cercospora, và xảy ra trong điều kiện ẩm ướt. Bệnh này có thể gây suy yếu cho cây sầu riêng và làm giảm khả năng quang hợp.
Bệnh đốm đen (Black spot)
Bệnh đốm đen gây ra các vết đen trên lá sầu riêng, ban đầu là các vết nhỏ sau đó mở rộng và gây chết các phần lá. Các vết đen này thường xuất hiện trên cả mặt trên và mặt dưới của lá. Bệnh đốm đen thường được gây ra bởi nấm Colletotrichum, và phát triển trong điều kiện ẩm ướt.
Bệnh thán thư (Phytophthora)
Bệnh thán thư gây ra sự hủy hoại của rễ và thân cây sầu riêng. Cây bị nhiễm bệnh thường có rễ mục, đen và có mùi hôi. Bệnh thán thư thường phát triển trong điều kiện ẩm ướt, không thoáng khí và có thể lan truyền qua nước và đất. Nấm Phytophthora là nguyên nhân chính gây ra bệnh này.
Bệnh thối trái (bệnh nấm trái)
Bệnh thối trái gây ra sự phân hủy của quả sầu riêng. Quả bị nhiễm bệnh thường có màu sắc thay đổi, mềm và có mùi hôi. Các triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm một vết nhỏ màu nâu hoặc đen trên quả, sau đó vết bệnh mở rộng và lan truyền.
Nấm gây bệnh chủ yếu là các loại nấm Colletotrichum và Lasiodiplodia. Bệnh thối trái thường xảy ra trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ cao.
Bệnh nấm hồng
Bệnh nấm hồng gây ra sự hình thành của một lớp màng màu hồng hoặc màu đỏ trên bề mặt cây sầu riêng. Màng nấm này là kết quả của một sự nhiễm trùng và phát triển của các loại nấm như Pestalotiopsis và Fusarium. Bệnh nấm hồng phát triển trong điều kiện ẩm ướt và có thể gây ra suy yếu cho cây.
Bệnh nứt thân xì mủ trên cây sầu riêng
Bệnh nứt thân xì mủ là một bệnh nhiễm trùng gây ra sự hình thành của các vết nứt trên thân cây sầu riêng, trong đó có một chất lỏng nhầy hoặc mủ. Bệnh này xuất hiện khi cây bị tổn thương do sự va chạm, chấn thương hoặc nhiễm trùng. Nấm như Fusarium và Phytophthora có thể gây ra bệnh nứt thân xì mủ.
Bệnh vàng lá trên cây sầu riêng
Bệnh vàng lá gây ra sự mất màu và mục của lá cây sầu riêng. Lá cây bị nhiễm bệnh thường có màu vàng hoặc màu cam và dần dần khô và rụng.
Nguyên nhân gây ra bệnh vàng lá có thể là do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus. Bệnh vàng lá lan rộng nhanh chóng trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt đới.
Các cách phòng trừ sâu bệnh hại sầu riêng hiệu quả
Để phòng trừ sâu và sâu bệnh hại sầu riêng hiệu quả, có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Đảm bảo môi trường trồng cây sầu riêng khô ráo, thông thoáng và có ánh sáng đầy đủ.
- Chọn cây giống sầu riêng khỏe mạnh và có khả năng kháng bệnh tốt.
- Thường xuyên kiểm tra cây sầu riêng và loại bỏ những cây bị nhiễm bệnh hoặc chứa sâu.
- Sử dụng côn trùng phụ và vi sinh vật có lợi để kiểm soát sâu và ức chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm gây bệnh.
- Sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật khi cần thiết, nhưng sử dụng theo hướng dẫn và liều lượng đúng.
- Cung cấp đủ chất dinh dưỡng và nước cho cây sầu riêng, tránh sử dụng phân bón quá mức.
Biện pháp nâng cao hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại sầu riêng
Đối với việc phòng trừ các loại bệnh hại sầu riêng thì công tác phun xịt thuốc là rất quan trọng. Hiện nay, thay vì phun xịt thủ công vừa mất thời gian và tốn nhiều nhân lực mà hiệu quả không cao, nhiều nhà nông lựa chọn trang bị máy bay phun thuốc trừ sâu.
Máy bay phun thuốc giúp tối ưu hóa thời gian và lao động với khả năng phun thuốc lên đến 1 hecta trong 10 phút. Đặc biệt, đối với những vườn trồng có diện tích lớn, việc sử dụng máy bay phun thuốc trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều người.
Việc sử dụng máy bay xịt thuốc không chỉ mang lại lợi ích về thời gian và sức lao động, mà còn đảm bảo sự bảo vệ sức khỏe cho người sử dụng. Bên cạnh đó, máy bay cũng được thiết kế để vận hành đơn giản, tiết kiệm nước và nguyên liệu, đồng thời đảm bảo thuốc được phun đều và hiệu quả nhất.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về việc phòng trừ bệnh hại sầu riêng và tầm quan trọng của máy bay phun thuốc trong việc canh tác cây trồng.
